Primordijalnom prevencijom se nastoji da se bolest spriječi u veoma ranoj fazi, često prije nego što faktori rizika za nastanak obolijevanja uopšte i budu prisutni. Ova vrsta prevencije predstavlja aktivnosti koje podstiču upražnjavanje životnih stilova, ponašanja i obrazaca kojim se izbjegavaju izloženosti faktorima koji doprinose povećanom riziku za nastanak bolesti (1,2).
Zbog navedenog, primordijalna prevencija se bavi činiocima na sistemskom nivou, a ne izmjenom ličnih faktora rizika (što je cilj primarne prevencije). Zato se mjere ovog nivoa prevencije uglavnom promovišu i realizuju kroz zakone i kreiranjem politika na državnom nivou (3). Kako primordijalna prevencija predstavlja najraniji modalitet prevencije, ona je često usmjerena na djecu i mlade, kako bi se upravo u ovoj populaciji, što je više moguće, smanjila izloženost faktorima rizika ili rizičnom ponašanju (2,3).
Tako primordijalna prevencija cilja na osnovnu uzročnu fazu prirode bolesti, odnosno na uslove u društvu koji potpomažu početak bolesti (neadekvatne društvene navike koje dovode do ranog izlaganja faktorima rizika za nastanak poremećaja zdravlja) (2,3). Primjeri primordijalne prevencije su: potpuna zabrana alkohola u pojedinim zemljama (nasuprot kampanji usmjerenoj za smanjenje konzumacije alkohola ili kampanji protiv upotrebe alkohola prije upravljanja motornim vozilima, što bi bili primjeri intervencija iz domena primarne prevencije), poboljšanje pristupa sigurnim trotoarima u gradskom naselju u cilju promovisanja fizičke aktivnosti, što zauzvrat, smanjuje faktore rizika za gojaznost, kardiovaskularne bolesti, dijabetes tipa 2 itd (2).
Primordijalna prevencija moguća je i iz domena tzv. infektivnih, odnosno zaraznih bolesti, npr. poboljšanje sanitarnih uslova (kako ne bi došlo do izlaganja infektivnim agensima) (3).Ostali primjeri primordijalne prevencije su uspostavljanje zdravih zajednica, promovisanj zdravog načina života u djetinjstvu (kroz programe prenatalne ishrane i podršk programima ranog razvoja djece), ali i dobijanje energije iz zdravih izvora itd (3).
Sadržaj
- All
- Primordijalna prevencija
Zdrav grad ne predstavlja grad koji je postigao određeni zdravstveni status već je ovim terminom označen proces u kom postoji okolina svjesna značajnosti zdravlja, koja u kontinuitetu teži da isto poboljša. Zato svaki grad može biti Zdrav grad, bez obzira na trenutno zdravstveno stanje (1). Osnovni preduslovi u zajednici za…